ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ 26

1 

Αγαπητοί μου, 

σε συνεχεία από τα προηγούμενα είναι οι ακολουθίες των Ωρών. Είναι τέσσερις και συνιστούν ανάμνηση των μεγάλων στιγμών του έργου του Κυρίου (Σταύρωση, Θάνατος, έλευση Αγίου Πνεύματος). Κάθε μία έχει τρείς ψαλμούς τροπάριο, τρισάγιο κα μία ειδική ευχή. Στις μονές η Α΄ ώρα συνάπτεται στον όρθρο και η Θ΄ συνάπτεται στον εσπερινό.  

Ο αρχικός σύνδεσμός τους με συγκεκριμένες ώρες της ημέρας φαίνεται στο περιεχόμενο τους. Η Α΄ ώρα τελούμενη περί τις επτά το πρωί, μετά την ανατολή του ηλίου έχει ως θέμα, την έλευση του αισθητού φωτός, άλλα και του Χριστού ως αληθινού φωτός.  

Η Γ΄ ώρα τελούμενη ένατη πρωινή αναφέρεται στην αρχή των έργων του ανθρώπου και στο γεγονός της Πεντηκοστής. Η Στ’ ώρα τελούμενη δωδεκάτη μεσημβρινή αναφέρεται στο μέσο της ημέρας και στη σταύρωση ( ώρα Ωσεί έκτη) ( Ιωάννου -19-14-)  

Η Θ΄ (Τρίτη μετά μεσημβρινή) αναφέρεται στο τέλος της ημέρας και στο σταυρικό θάνατο του Χριστού οι ώρες των μεγάλων , Δεσποτικών Εορτών (Μ. Παρασκευής, Χριστουγέννων και Θεοφανίων) που ψάλλονται την παραμονή, ονομάζονται Μεγάλες. 

 Λόγω της εκτάσεως τους ( προστίθενται τρία ιδιόμελα και τρία αναγνώσματα Προφητεία Απόστολο Ευαγγέλιο.  

Αν εδώ προστεθούν και τα Μεσώρια, για τα οποία έχουμε πει στα προηγούμενα, το ιδανικό της ακοίμητου δοξολογίας επιβιώνει στην Εκκλησία το μέρος εκείνο του εκκλησιαστικού σώματος που κατορθώνει να υπερβαίνει τις βιοτικές μέριμνες, και την αποσπασματικότητα της κοσμικής ενορίας. 

Ενώ ολόκληρη η εκκλησιαστική λατρεία δια πλέχθηκε αδιάσπαστα με το χρόνο, η θεία λειτουργία (ευχαριστία), έμεινε έξω από το χρόνο και τους περιορισμούς του. Έμεινε υπεράνω του χρόνου έξω από τη χρονικότητα, μη προσδιοριζόμενη από η μέρες και ώρες, και συνεπώς ανεξάρτητη από τη χρονική στιγμή της τελέσεως της, Αυτό το υπογραμμίζει ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης 

«Αύτη δε η θεία και ιεροτάτη των τελετών τελετή, ου των επτά δοξολογιών έστιν άλλα ιδία, και του Ιησού μόνου, και έργον ιερέων, διό ουδέ συν αυταίς αριθμείται και γάρ εξαίρετων τι τούτο και μόνον έργον Θεού, και υπό των Ιερέων αυτού, και ου τίνος άλλου τελούμενων». 

Για αυτό και μπορεί να τελεσθεί σε διαφόρους καιρούς(Πρωί, μεσημέρι, βράδυ). Η συνάρτηση της σήμερα με τον Ορθό ανταποκρίνεται μόνο σε πρακτικούς ,λόγους. Μένει δε εκτός χρονικών περιορισμών η θεία λειτουργία, διότι από τη φύση της συνιστά φανερώσει σε αυτόν τον αιώνα του μέλλοντος αι όνος, του αιώνος της Βασιλείας, που έρχεται εν δυνάμει. Δεν παύει όμως και η θεία λειτουργία από μια άλλη άποψη να συνδέεται και με τους κύκλους του χρόνου.  

(νυχθημερόν, η ημερήσιο, εβδομαδιαίο, ετήσιο). 

 Στο σχήμα του ημερήσιου κύκλου μπορεί να τελεσθεί το πρωί, πριν από τον εσπερινό η μετά τον εσπερινό. Στον εβδομαδιαίο κύκλο έχει τη δική της η μέρα του κυρίου την Κυριακή . Στον ετήσιο κύκλο συνδέεται με τις εόρτιες η μέρες, και τελικά με κάθε η μέρα , αφού κάθε μέρα, εκτός από εκείνες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ( Δεύτερα ε ως Παρασκευή), για την Εκκλησία είναι γιορτή επόμενος γίνεται θεία Λειτουργία. 

2 

Το επίκεντρο, όμως της αγιαστικής λειτουργίας της Εκκλησίας είναι ο άνθρωπος. Ο λόγος του Ιησού Χριστού «Το Σάββατο διά τον άνθρωπο εγένετο και όχι ο άνθρωπος διά το Σάββατο Μάρκου -2-27-». 

 Αυτό βρίσκει στη λατρεία της Εκκλησίας απολυτή εφαρμογή, η λατρεία αποβαίνει καθολικό πλαίσιο ζωής του ανθρώπου, διότι σε αυτήν αναπτύσσεται όλη η ζωή του. Από τη στιγμή της γεννήσεως του στον Κόσμο και της αναγεννήσεως του, δηλαδή της εισόδου του στο σώμα του Χριστού, την Εκκλησία, με την είσοδο του στο Σώμα του Χριστού την Εκκλησία. Ως την τελευταία στιγμή της παρουσίας του στη ζωή του παρόντος αιώνος, η λατρεία προσφέρει συνεχώς στον άνθρωπο δυνατότητες εκκλησιασμού. 

Δια κρατήσεως του στο Κυριακό Σώμα και συνεχούς αγιασμού της φύσεως και σύνολης της υπάρξεώς του. Την καθολικότητα της φροντίδας της Εκκλησίας για τη ζωή του ανθρώπου δείχνει το λειτουργικό βιβλίο. Μέγα Ευχολόγιο το οποίο, στο μεγαλύτερο μέρος δεν προσβλέπει στο γεγονός της σωτηρίας κάθε αυτό, άλλα συσχέτιση της σωτηρίας με το ανθρώπινο πρόσωπο, στην προσοικείωση της από τον άνθρωπο. Το Ευχολόγιο στη σύνθεσή και στα κείμενα του ενσαρκώνει τον σκοπό Της Εκκλησίας, που είναι η πλήρης εκκλησιοποίηση του ανθρώπου. Όχι μόνο η είσοδος του στο Σώμα του Χριστού, άλλα και η παραμονή του σε αυτό, με την κατανίκηση της αμαρτίας και του Διαβόλου. Τον συνεχή και τον αδιάκοπο αγιασμό σε κάθε όψει της ζωής του, των βιοτικών προβλημάτων και των ποικίλων αναγκών του. 

Ο πλούτος και η ποικιλία των Ευχών και των Ακολουθιών του Ευχολογίου μαρτυρεί όχι μόνο ότι η λειτουργική ευσέβεια είναι αχώριστη από την ανθρώπινη ζωή.  

Αλλά και ότι η ορθόδοξη Εκκλησία περιβάλει με αγάπη την καθημερινή ζωή των πιστών, ατομική και κοινωνική, αγιάζοντας και τα πιο κοινά έργα τους . 

(Η Εκκλησία αγαπά το λαό του Θεού, ¨ΟΧΙ η Ιεραρχία, η Ιεραρχία δεν είναι εκκλησία είναι μέλη της Εκκλησίας με διακριτά διακονήματα). 

(Προσωπική μου θέση και άποψη η ιεραρχία μας δεν αγαπά το λαό του Θεού. 

Η Εκκλησία μας δίνει τη λειτουργική και ευχαριστιακή χρήσει της ζωής του κόσμου , της μεταμορφώσεως και του αγιασμού όλων των κύκλων της ανθρώπινης ζωής. Το Ευχολόγιο είναι μία συλλογή των ευχολογικών κειμένων της Θείας λατρείας, των λειτουργιών των ακολουθιών των μυστηρίων και των ιερών τελετών καθώς και ευχών εις διαφόρους περιστάσεις. Το Ευχολόγιο διακρίνεται σε Μέγα και Μικρόν η αγιασματαριών, το δεύτερο περιέχει τις τρεχούσης φύσεως ακολουθίες και ευχές και συνιστά το εγκόλπιο των Ιερέων. 

 Η Εκκλησία παρεμβαίνει αγιάστηκα στη ζωή του ανθρώπου από τη γέννησή του. Πλησιάζει το νεογέννητο και τη (χριστιανή) μητέρα ως μέλος του Εκκλησιαστικού σώματος, από την ημέρα του τοκετού. Από την πρώτη ημέρα της γεννήσεως του παιδιού. Κατά το ευχολόγιο ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης περί ιερόν τελετών σημειώνει « σφράγισας ο ιερεύς ύδωρ τη σημειώσει του Σταυρού εις προοιμίων του θείου βαπτίσματος, και κατά ράντισα ς τον οίκον». 

Δείχνοντας έτσι την βούληση της Εκκλησίας να περιλάβει και το νέον άνθρωπο στους κόλπους της, άλλα δεν είναι απλώς και μόνο η Εκκλησία είναι ο ίδιος ο Χριστός, που μέσω της Εκκλησίας, τη λεχώνα και την Αγιάζει και δέχεται το νεογέννητο της το νέο πλάσμα του Θεού, 

Συν αγιάζοντας τον καρπών του γάμου.  

3 

 Το βρέφος πλέον δυνάμει ανήκει στον Χριστό και την Εκκλησία Του, 

Αφού ο σκοπός της ενανθρωπήσεως είναι η εκκλησιοποίηση του Κόσμου. Για αυτό και οι αναγιγνωσκόμενες Ευχές αναφέρονται στην ένταξή του στο σώμα του Χριστού μέσω της Εκκλησίας. « Δέσποτα Κύριε παντοκράτωρ, ο ι ώ μένος πάσαν νόσων και πάσαν μαλακιά, αυτός και την παρούσα ν την σήμερον τέξασαν δούλη σου (την τάδε) ίασαι, και ανάστησον αυτήν από της κλίνης, ης επίκειται ότι κατά τον του προφήτου Δαυίδ λόγων εν ανομία συνελήφθη μεν (ψαλμός-50-7) και διά ρύπου πάντες εσμέ ενώπιον σου. Φύλαξον ταύτην και το παρόν νήπιόν, ο ε τεκέ σκέπασον αυτήν υπό την σκέπη των πτερύγων σου, από τις σήμερον , μέχρι της εσχάτης αυτής τελειώσεως». 

«Κύριε ο Θεός ημών ο γινώσκων το ασθενές της ανθρώπινης φύσεως, συγχώρησον τη δούλη σου ( τάδε) κατά το πλήθος των οικτιρμών σου, συ γαρ είπα ς, Κύριε αυξάνεσθε και πληθύνεστε και πληρώσατε την γη. Επίβλεψον εξ ουρανού και είδε την ασθενεί αν ημών των καταδίκων και συγχώρησον τη δούλη σου (τάδε) και παντί τω οικώ, εγεννηθεί το παιδιών, και ταις αψαμένοις αυτής και τη ενθάδε ευρισκομένους πάσιν ως αγαθός και φιλάνθρωπος Θεός συγχώρησον». 

Είναι σαφείς οι εξωτερικές επιδράσεις στις ευχές, Ο τοκετός καθιστά λειτουργικά « ακάθαρτη» και την λεχώνα ως και εν αυτής σύζυγο 

 Δεν είναι βέβαια ο ίδιος ο τοκετός ακάθαρτος, διότι συνιστά εκπλήρωση της θείας εντολής (γένεσεις -1-20) . 

Οι ευχές απηχούν το περιεχόμενο του στοίχου (-7- του πεντηκοστού ψαλμού) «Ιδού γαρ εν ανομίες συνελήφθη και εν αμαρτίαις εκίσσησε με η μήτηρ μου» 

Ε πι του προκειμένου περί της ανομίας περί συλλήψεως της του βρέφους έγκειται στο γεγονός ότι η σύλληψης γίνεται δια της σωματικής συνευρέσεως και όχι δια της Πνευματικής κοινωνίας που είναι το σχέδιο του Θεού. 

Κατά τον Θεοδώρητων Κύρου δεν υπάρχει κατηγορία εις την γαμική κοινωνία του ζεύγους ούτε εστί παρανομία. 

Στις ευχές τονίζεται η εκ της προπατορικής αμαρτίας διαφθορά της ανθρώπινης φύσεως και η από του Παραδείσου εξορία του ανθρώπου στον Κόσμο στον οποίο η γυναίκα εν λύπες τίκτει τα τεκνά της ως και ο καθολικός μολυσμός του ανθρωπίνου γένους στην αμαρτία  

(γενέσεις -3-16) 

Οι Ευχές υπαινίσσονται την εν γένει κλίση των ανθρώπων στην αμαρτία, που συνοδεύει τον άνθρωπο και σχέσεις του γάμου του.  

Και πολύ περισσότερο τη θέση του αβάπτιστου υπό την εξουσία του Διαβόλου. Για αυτό καθιστάτε απολυτά αναγκαίο την δια του βαπτίσματος ενσωμάτωση του ανθρώπου στον Χριστό. 

Στο επόμενο η συνέχεια.